ترمومتر چیست

ترمومتر ها ابزارآلاتی هستند كه جهت اندازه گيري دما و برخی مواقع به همراه سایر تجهیزات جهت کنترل دما مورد استفاده قرار می گيرند. دماسنج (ترمومتر) ها بر اساس خواص متفاوت كار می كنند به  هر كدام از اين خواص کمیت دماسنجی گفته می شود

دماسنج معمولی

ترمومتر انبساطی که عموما به عنوان دماسنج جیوه ای mercury thermometer معمولی معروف است و عمدتا ترمومتر محیطی محسوب می شود از يك لوله باريك با  یک مخزن به شکل كروی يا استوانه ای تشکيل شده است كه درون آن با مايعی عمدتا از جنس جيوه يا الکل پر شده است.  این مایع که در اصطلاح به مايع  دماسنجی شناخته می شود در اثر گرما منبسط شده و سطح آن درون لوله مطابق با قانون انبساط سطحی مایعات بالا می رود.  در این دماسنج ها دیواره مخزن دماسنج را عمدتا بسيار نازک می سازند تا  به تبادل گرما بين مايع  با محيط بيرون کمک کند و  این تبادل به سرعت انجام گیرد. هر چه لوله دماسنج باريك تر، ضخامت ديواره مخزن آن نازک تر و حجم مخزن و مايع درون دماسنج بيشتر باشد، دماسنج دقيق تر خواهد بود.

ترمومتر گازی

در اين نوع از دماسنج ها  مقداری گاز در مخزنی با حجم ثابت قرار دارد و فشار آن توسط يك فشارسنج به طور مداوم در حال اندازه گيری و كنترل است. با افزايش دمای گاز، به طور مستقیم  فشار آن نيز افزايش مي يابد. اگر اين دماسنج به طرز مناسبی درجه بندی شود، با اندازه گيری فشار در هر لحظه، می توان  مقدار دما را در آن لحظه بدست آورد.

دماسنج ترموکوپلی

ترمومتر ترموکوپلی ( از خانواده ترمومتر تماسی) یا در اصطلاحی دیگر  ترمومتر جفت حرارتی دماسنجی است كه بر اساس  پديده ترموالکتريک ساخته شده است. براساس اين پديده، اگر دو سر دو  رشته سيم هادی نازک غير هم گون (به عنوان مثال مس و آهن) را به يکديگر متصل كنيم و دو  سر انتهايی سیم ها را به يك ميلی آمپر متر متصل کنیم، با گرم كردن نقطه مشترک  اتصال دو سيم، در مدار جريان الکتريکی کوچک و  اختلاف پتانسیل به وجود مي آيد كه مقدار این جریان به جز  مقاومت مدار و جنس سيم ها به دمای اعمالی به محل اتصال مشترک آن دو نیز وابسته است.

جهت اندازه گيری دقيق تر دما می توانیم دو ميله فلزی غيرهم گون را از يك سر به هم جوش داد سپس يكی از سرهای انتهایی مجموعه را به يك دمای ثابت(مثلاً دماي صفر درجه مخلوط آب و يخ در حال تعادل) و سر انتهایی ديگر را به دمای مجهول تحت اندازه گیری متصل كرد.

پیرو متر  (آذرسنج یا تف سنج  pyrometer ):

دماسنج ( ترمومتر ) غیر تماسی جهت اندازه گيرى دمای فراتر از گستره دمايی دماسنج های ترموكوپلی  عمدتا در اندازه گیری دمای كوره های ذوب فلزات استفاده می شود. پایرومتر ها  به نام های دماسنج  غيرتماسی تف سنج يا آذرسنج نهیز خوانده می شوند. ساده ترین نوع ابزار  از يك تلسکوپ مخصوص ساخته شده است كه در آن يک لامپ رشته ای ( لامپ تنگستنی ) كوچک و فيلتری به رنگ قرمز  گنجانده شده است.

دماسنج پزشکی

این دماسنج ها مخصوص اندازه گیری دما ( تب ) بدن کودکان و بزرگسالان طراحی و ساخته شده اند که عمدتا انواع ترمومتر پژشکی شامل موارد زیر هستند

دماسنج جیوه ای پزشکی

دماسنج‌ دهانی دیجیتال

ترمومتر گوشی( ear thermometer )

سیان شاپ عرضه کننده انواع تجهیزات ابزار دقیق و اندازه گیری با برند های معتبر بین المللی