ترمومتر ،دماسنج ،حرارت سنج ،گرمانگار
ترمومتر
ترمومتر تجهیزی برای اندازه گیری دما می باشد.ترمومتر می تواند دمای جامداتی مانند غذا، مایعاتی مانند آب و یا گاز های چون هوا را اندازه گیری نماید.سه تااز معمول ترین واحد های اندازه گیری دما سیلسیوس،فارنهایت و کلوین می باشد.در بیشتر زمینه های علمی از مقیاس سیلسیوس برای اندازه گیری دما استفاده می شودصفر درجه سیلسیوس دمای انجماد آب و صد درجه سیلسیوس نقطه ی جوش آب می باشد.
ترمومتر مایع
مایعات هنگامی که حرارت داده می شوند به طور منظم منبسط می شوند که به خاطر این خاصیت داخل بعضی از انواع ترمومتر ها درون یم لوله ی شیشه ای باریک از مایعات استفاده می شود.جیوه یکی از معروف ترین مایعاتی است که به عنوان مایع ترومتر مورد استفاده قرار می گیرد.مایعات دیگی که ممکن است در ترمومتر استفاده شود،کروزن یا اتانول می باشد.
هنگامی که حرارت بالا می رود مایع از قسمت حبابی لوله ی ترمومتر به مناطق خالی منبسط شده و از لوله بالا می رودو هنگامی که درجه حرارت افت می کند،مایع منقبض شده و به سمت پایین حرکت می کند.ترمومتر های مایع اغلب شامل هر دومقیاس سلسیوس و فارنهایت هستند که در هر دوطرف لوله نشان داده می شوند.
ترمومتر حداکثری آشنا ترین نوع ترمومتر مایع می باشد.در ترمومتر حداکثری مایع به لوله ی شیشه ای فشار وارد کرده اما با کاهش دما نمی تواند به راحتی به سمت پایین حرکت کند.بیشترین دما بعد از یک دوره ی زمانی مشخص را می توان بعد از برداشتن ترمومتر از محیط مشاهده کرد.ترمومتر های حداکثری معمولا برای اندازه گیری دمای بدن فرد استفاده میشوند.
ترمومتر های مایع را می توان با نوع مایع استفاده شده داخل لوله ی آن محدود کرد. به عنوان مثال جیوه در دمای 38.83- درجه سلسیوس به جامد تبدیل می شود.ترمومتر هایجیوه ای نمی توانند دماهای کمتر از این نقطه را اندازه گیری کنند.الکل ها مانند اتانول،نقطه ی جوش تقریبا 78 درجه سلسیوس دارندکه قادر به اندازه گیری دماهای بالا تر از این مقدار نیستند.
ترمومترهای الکتریکی
جیوه و مایعات دیگر ترمومتر ها نمی توانند دمای کلوین را اندازه گیری کنند.ترمومتر های کلوین معمولا تجهیزاتی الکتریکی می باشند که قادر به ثبت تغییرات بسیار کوچک در تابش اجسام هستند. این تغییرات قابل مشاهده نمی باشند و ممکن است فشار هوا را به اندازه کافی برای افزایش سطح جیوه در ترمومتر مایع تغییر ندهند.
ترمومتر های الکتریکی با ابزاری به نام ترمیستور کار می کنند. یک ترمیستور مقاومت خود را بر اساس درجه حرارت تغییر می دهد.یک کامپیوتر مقاومت ترمیستور را اندازه گرفته و آن را به عدد دمایی قابل خواندن برای کاربر تبدیل می کند.
انواع ترمومتر
امروزه ترمومتر های تخصصی بریا مقاصد مختلف استفاده می گردد.یک کریومتر دماهای بسیار پایین را اندازه گیری می کند به عنوان مثال برای اندازه گیری دما درفضا از این نوع ترمومتر استفاده می شود.بریا سنجش درجه حرارت های بسیار بالا از پیرومتر ها استفاده می شود.صنعت فولاد از این نوع ترمومتر برای اندازه گیری دمای آهن و فلزات دیگر استفاده می کند.به عنوان مثال ستاره شناسان از ترمومتر های مادون قرمز برای اندازه گیری دما در فضا استفاده می کنند.
لیست زیر معمول ترین انواع ترمومتر را معرفی میکند:
ترمومتر های الکلی
ترمومتر های جیوه ای
ترمومتر های مکانیکی بیمتال
ترمومتر گالیله
مادون قرمز
کوارتز
ترموکوپل
ترمیستور
ترمومترمعکوس